Podejrzewam u siebie/u mojego dziecka Zespół Ehlersa Danlosa, do kogo się zgłosić?
Zespół Ehlersa-Danlosa to choroba genetyczna. Diagnozowaniem tego typu zaburzeń zajmuje się lekarz genetyk. Na początek należy się udać do swojego lekarza rodzinnego po skierowanie do poradni genetycznej (niektóre przychodnie genetyczne wymagają skierowania nawet wtedy, gdy wybieramy się na wizytę prywatną), a następnie umówić się do jednej z placówek genetycznych (link > polecane placówki genetyczne; link >pozostałe placówki genetyczne).
Jak wygląda wizyta u genetyka 1 ?
Początkowo lekarz zbiera bardzo dokładny wywiad rodzinny, z tego powodu warto zabrać ze sobą rodziców (pacjent dorosły) lub by oboje rodzice poszli na wizytę z dzieckiem/dziećmi (jeśli to możliwe). Genetyk pyta o zdiagnozowane choroby występujące w rodzinie (rodzeństwo, rodzice, rodzeństwo rodziców i ich dzieci, dziadkowie, rodzeństwo dziadków, inne znane przypadki w dalszej rodzinie) oraz o występujące niezdiagnozowane u nich objawy.
Później lekarz pyta o przebieg porodu pacjenta/pacjentów (jeśli znany), a następnie pyta o objawy pacjenta. Warto mieć ze sobą dokładną historię choroby.
Na sam koniec pielęgniarka pobierze materiał2 do badań genetycznych.
1 wizyta może się różnić u różnych lekarzy.
2 krew lub ślinę
Czy powinienem coś zabrać ze sobą do poradni genetycznej?
Wyniki wszystkich dotychczas wykonanych badań i postawionych diagnoz, wypisy ze szpitali oraz inną dokumentację medyczną, a także listę przyjmowanych leków. Warto mieć spisane informacje o chorobach i objawach dalszych krewnych, a także listę ewentualnych pytań – w wyniku stresu towarzyszącemu wizycie u lekarza, zdarza się zapomnieć o nurtujących nas kwestiach. Pomocny może być także spis objawów, schorzeń, przebytych zabiegów i ich ewentualnych komplikacji.
Czy do poradni genetycznej potrzeba skierowanie?
Tak i nie, niektóre poradnie genetyczne wymagają skierowania od lekarza rodzinnego nawet w przypadku wizyty prywatnej.
Jakie badania są wykonywane do diagnostyki EDS?
Zespół Ehlersa-Danlosa to choroba genetyczna, a więc by potwierdzić lub wykluczyć ten zespół należy wykonać badanie genetyczne. Różne placówki genetyczne oferują różne badania, najczęściej są to:
- badanie molekularne metodami klasycznymi (np. PCR, RT-PCR, sekwencjonowanie Sangera) – dotyczy badania niewielkiego fragmentu DNA, zwykle 1 do kilku genów
- NGS (sekwencjonowanie następnej generacji):
-
-
- Panele NGS – obejmują znane sekwencje kodujące konkretną chorobę, do kilkuset genów (w przypadku chorób tkanki łącznej ok. 50-60 genów); wybór badania należy do lekarza;
- WES (sekwencja całego eksomu) – obejmuje sekwencje kodujące wszystkich 23 000 genów; analiza obejmuje geny wybrane przez lekarza genetyka na podstawie objawów pacjenta;
- WGS (sekwencjonowanie całego genomu) – obejmuje sekwencje kodujące i niekodujące wszystkich 23 000 genów; analiza obejmuje geny wybrana przez lekarza genetyka na podstawie objawów pacjenta.
Badania w kierunku Zespołu Ehlersa-Danlosa PDF
Polecane placówki genetyczne:
BYDGOSZCZ
PORADNIA GENETYCZNA SZPITALA UNIWERSYTECKIEGO im. dr A. Jurasza
Katedra i Zakład Genetyki Klinicznej CM UMK
M. Curie-Skłodowskiej 9, 85-094 Bydgoszcz
Tel.: +48 52 585 35 67
Fax.: +48 52 585 35 68
E-mail: haus@cm.umk.pl
Specjalista od EDS: prof. dr hab. n. med. Olga Haus
Wykonywane badania pod kątem EDS:
Na miejscu: COL5A1, COL5A2, TNXB, COL3A1, COL1A1
Jeśli zachodzi potrzeba wykonania innych badań, materiał pacjenta wysyłany jest do innych placówek medycznych.
Czas oczekiwania: 2-3 miesiące + czas oczekiwania na wizytę.
Koszt badania: bezpłatne
Badanie na NFZ: możliwe
POZNAŃ
Centra Genetyki Medycznej GENESIS Sp. z o.o.
ul. Jana H. Dąbrowskiego 77A, 60-529 Poznań
9.piętro Nobel Tower
www.genesis.pl
Tel.: +48 61 626 34 36
Tel.: +48 601 305 306
E-mail: cgm@genesis.pl
Specjalista od EDS:
Prof. dr hab. n. med. Anna Latos-Bieleńska
Prof. UM dr hab. n. med. Aleksander Jamsheer
Wykonywane badania:
Genesis – badania PDF
ID 483 Panel NGS w kierunku zespołów Ehlersa-Danlosa, Marfana i pokrewnych – analiza 49 genów metodą NGS
Geny analizowane w panelu: ADAMTS2, ADAMTSL2, ALDH18A1, ATP7A, B3GALT6, B4GALT7, C1R, C1S, CBS, CHST14, COL15A1, COL1A1, COL1A2, COL3A1, COL5A1, COL5A2, COL6A1, COL6A2, COL6A3, DSE, FBN1, FBN2, FKBP14, FLNA, FLNB, GORAB, LTBP2, LZTS1, MED12, MTHFR, MYH11, MYLK, NOTCH1, PLOD1, PRDM5, PYCR1, SEC24D, SKI, SLC2A10, SLC39A13, SMAD3, SPARC, TGFB2, TGFB3, TGFBR1, TGFBR2, TNXB, UPF3
Czas oczekiwania: 3-6 miesięcy
Koszt badania: 3.500,00 PLN
ID 464 Zespół Ehlersa-Danlosa typ kifoskoliotyczny (wybrane mutacje w genie PLOD1) – etap I
Czas oczekiwania: 4-6 tygodni
Koszt badania: 650 PLN
ID 491 Zespół Ehlersa-Danlosa typ kifoskoliotyczny – analiza delecji/duplikacji w genie PLOD1 metodą MLPA – etap II
Czas oczekiwania: 4-6 tygodni
Koszt badania: 650 PLN
ID 458 Zespół Ehlersa-Danlosa typu I i II (analiza wybranych eksonów genu COL5A1 – I etap badania)
Czas oczekiwania: 4-6 tygodni
Koszt badania: 660 PLN
ID 459 Zespół Ehlersa-Danlosa typ I i II (analiza wybranych eksonów genu COL5A1 – II etap badania)
Czas oczekiwania: 4-6 tygodni
Koszt badania: 660 PLN
Badanie na NFZ: nie (wizyta jest dostępna na NFZ, jednak badania są płatne)
WARSZAWA - Genomed
GENOMED S.A.
Ponczowa 12, 02-971 Warszawa
www.genomed.pl
Tel.: +48 22 644 60 19
Tel.: +48 22 498 2 498
Fax: +48 22 644 60 25
e-mail: diagnostyka@genomed.pl
Specjalista w EDS: wszyscy lekarze w Genomed zajmują się diagnozowaniem Zespołu Ehlersa Danlosa
Wykonywane badania:
Genomed – badania PDF
EDS – NGS: ADAMTS2; B3GALT6; B4GALT7; C1R; C1S; CHST14; COL12A1; COL1A1; COL1A2; COL3A1; COL5A1; COL5A2; DSE; FKBP14; PLOD1; PRDM5; SLC39A13; ZNF469
Analiza przesiewowa sekwencji kodującej genów z wykorzystaniem metod sekwencjonowania nowej generacji.
Czas oczekiwania: do 8 tygodni
Koszt badania: max 2.500 PLN
lub
EDS2-NGS (WES): ACTA2, ADAMTS2, AEBP1, ALDH18A1, ATP6V0A2, ATP6V1A, ATP6V1E1, ATP7A, B3GALT6, B3GAT3, B4GALT7, BGN, C1R, C1S, CBS, CHST14, COL11A1, COL12A1, COL1A1, COL1A2, COL2A1, COL3A1, COL5A1, COL5A2, COL6A1, COL6A2, COL6A3, COL9A1, COL9A2, COL9A3, DSE, EFEMP2, ELN, FBLN5, FBN1, FBN2, FGFR3, FKBP14, GGCX, GORAB, LOX, LTBP4, MYLK, NOTCH1, PLOD1, PRDM5, PYCR1, RIN2, SKI, SLC2A10, SLC39A13, SMAD2, SMAD3, TGFB2, TGFB3, TGFBR1, TGFBR2, ZNF469
Dodatkowo badanie umożliwia wykonanie analizy bioinformatycznej pod kątem wiotkości więzadłowej, co z kolei pozwala na sprawdzenie czy w badaniu stwierdzono jakikolwiek wariant/warianty w 189 genach obecnie powiązanych z tym objawem (wg Human Phenotype Ontology).
Czas oczekiwania: do 14 tygodni
Koszt badania: 3.600,00 PLN
lub
EDS3-NGS: ACTA2, ADAMTS2, AEBP1, ALDH18A1, ATP6V0A2, ATP6V1A, ATP6V1E1, ATP7A, B3GALT6, B3GAT3, B4GALT7, BGN, C1R, C1S, CBS, CHST14, COL11A1, COL12A1, COL1A1, COL1A2, COL2A1, COL3A1, COL5A1, COL5A2, COL6A1, COL6A2, COL6A3, COL9A1, COL9A2, COL9A3, DSE, EFEMP2, ELN, FBLN5, FBN1, FBN2, FGFR3, FKBP14, GGCX, GORAB, LOX, LTBP4, MYLK, NOTCH1, PLOD1, PRDM5, PYCR1, RIN2, SKI, SLC2A10, SLC39A13, SMAD2, SMAD3, TGFB2, TGFB3, TGFBR1, TGFBR2, ZNF469
Czas oczekiwania: do 8 tygodni
Koszt badania: 3.100,00 PLN
lub
Zespół Ehlersa-Danlosa typ VI – analiza delecji/duplikacji w genie PLOD1 metodą MLPA: PLOD1
Czas oczekiwania: do 8 tygodni
Koszt badania: 3.100,00 PLN
.
Badanie na NFZ: możliwe (jednak przez wzgląd na niewielkie finansowanie diagnostyka może trwać przez kilka lat).
WARSZAWA - Warsaw Genomics
Warsaw Genomics
ul. Kiwerska 33A, 01-682 Warszawa
https://warsawgenomics.pl/
Tel.: +48 880 257 108
e-mail: info@warsawgenomics.pl
Wykonywane badania:
Warsaw Genomics – badania PDF
Zespół Ehlersa-Danlosa i choroby podobne (NGS): ADAMTS2; ATP7A; CHST14; COL1A1; COL1A2; COL2A1; COL3A1; COL5A1; COL5A2; FKBP14; FLNA; PLOD1; SLC39A13; TNXB
Czas oczekiwania:
Koszt badania: 2.800 PLN
lub
NGS-WES: ADAMTS2; B3GALT6; B4GALT7; C1R; C1S; CHST14; COL12A1; COL1A1; COL1A2; COL3A1; COL5A1; COL5A2; DSE; FKBP14; PLOD1; PRDM5; SLC39A13; ZNF469
oraz wszystkie pozostałe geny, których mutacje mogą wywoływać konkretne objawy.
Czas oczekiwania: do 6 miesięcy
Koszt badania: 5.900 PLN
lub
Zespół Ehlersa-Danlosa badanie podstawowe (NGS): COL1A1, COL1A2, COL5A2, TNXB
Czas oczekiwania: —
Koszt badania: 1.500 PLN
WROCŁAW
SAMODZIELNY SZPITAL KLINICZNY nr 1 we Wrocławiu
Poradnia Genetyczna
L. Pasteura 4, 50-367 Wrocław
Tel.: +48 71 784 27 25
E-mail: haus@cm.umk.pl
Specjalista od EDS: prof. dr hab. n. med. Olga Haus
Wykonywane badania:
Czas oczekiwania:
Koszt badania:
Badanie na NFZ: możliwe
ZIELONA GÓRA
Centra Genetyki Medycznej GENESIS Sp. z o.o.
ul. Towarowa 20, 64-114 Zielona Góra
www.genesis.pl
Tel.: +48 61 626 34 36
Tel.: +48 601 305 306
Specjalista od EDS:
Prof. UM dr hab. n. med. Aleksander Jamsheer
Wykonywane badania:
Genesis – badania PDF
ID 483 Panel NGS w kierunku zespołów Ehlersa-Danlosa, Marfana i pokrewnych – analiza 49 genów metodą NGS
Geny analizowane w panelu: ADAMTS2, ADAMTSL2, ALDH18A1, ATP7A, B3GALT6, B4GALT7, C1R, C1S, CBS, CHST14, COL15A1, COL1A1, COL1A2, COL3A1, COL5A1, COL5A2, COL6A1, COL6A2, COL6A3, DSE, FBN1, FBN2, FKBP14, FLNA, FLNB, GORAB, LTBP2, LZTS1, MED12, MTHFR, MYH11, MYLK, NOTCH1, PLOD1, PRDM5, PYCR1, SEC24D, SKI, SLC2A10, SLC39A13, SMAD3, SPARC, TGFB2, TGFB3, TGFBR1, TGFBR2, TNXB, UPF3
Czas oczekiwania: 3-6 miesięcy
Koszt badania: 3.500,00 PLN
ID 464 Zespół Ehlersa-Danlosa typ kifoskoliotyczny (wybrane mutacje w genie PLOD1) – etap I
Czas oczekiwania: 4-6 tygodni
Koszt badania: 650 PLN
ID 491 Zespół Ehlersa-Danlosa typ kifoskoliotyczny – analiza delecji/duplikacji w genie PLOD1 metodą MLPA – etap II
Czas oczekiwania: 4-6 tygodni
Koszt badania: 650 PLN
ID 458 Zespół Ehlersa-Danlosa typu I i II (analiza wybranych eksonów genu COL5A1 – I etap badania)
Czas oczekiwania: 4-6 tygodni
Koszt badania: 660 PLN
ID 459 Zespół Ehlersa-Danlosa typ I i II (analiza wybranych eksonów genu COL5A1 – II etap badania)
Czas oczekiwania: 4-6 tygodni
Koszt badania: 660 PLN
Badanie na NFZ: nie (wizyta jest dostępna na NFZ, jednak badania są płatne)
OLSZTYN
Poradnia Genetyczna przy WOJEWÓDZKIM SPECJALISTYCZNYM SZPITALU DZIECIĘCYM w Olsztynie
Żołnierska 18a, 10-561 Olsztyn
Rejestracja do Poradni Genetycznej
Tel.: +48 89 539 32 58
Specjalista: lek. med. Grażyna Sorbaj-Sucharska (brak informacji odnośnie znajomości EDS)
Wykonywane badania:
Typ klasyczny – COL5A1 etap I – 600,00 PLN etap II – 520,00 PLN
Typ naczyniowy – COL3A etap I – 850,00 PLN etap II – 850,00 PLN
Czas oczekiwania: 5 tygodni (na poszczególne etapy)
Badanie na NFZ: możliwe
WYMAGANE SKIEROWANIE